Usagi Yojimbo: Dwieście posążków Jizo - Sakai

Stan Sakai tworzy przygody długouchego ronina od niemal 30 lat, a najnowszy tom jego opowieści zamiast zwiastować starczą zniżkę formy, jest raczej potwierdzeniem tejże formy ponownego rozkwitu. 

Album zatytułowany "Dwieście posążków Jizo" jest świeży pod wieloma względami. Po pierwsze, japoński artysta jeszcze nigdy na łamach swojej serii tak dosadnie nie zabierał głosu w sprawie losu i funkcji artysty. W tym wypadku przeciwstawił sobie japońską sztukę tradycyjną ze współczesnymi nowinkami zza oceanu. Odcinek "Artysta" to popisowa krótka forma w wykonaniu japońskiego twórcy. Jej echa pobrzmiewają w dalszych partiach tomu, kiedy to Sakai na warsztat bierze poezję i tych, którzy ją uprawiają. Drugim ożywczym motywem obecnym na łamach "Dwustu posążków Jizo" jest osadzony w feudalnej Japonii komiks detektywistyczny w duchu powieści Agathy Christie - z wzorowym zawiązaniem akcji, intrygą i pozornie prostą do rozwiązania zagadką. Wreszcie trzecim plusem kolejnego tomu "Usagiego Yojimbo" jest z gracją wprowadzony przez autora dystans do własnej twórczości oraz motywy autobiograficzne obecne w krótkich wstawkach, zamieszczonych na początku i końcu albumu. 

Nie brak w "Dwustu posążkach Jizo" opowiastek, które od momentu powstania serii mają się całkiem dobrze – znalazło się więc w albumie miejsce zarówno dla krótkiej lekcji historii, jak i dla ilustrowanego poradnika wytwarzania sosu sojowego. A wszystko to w konwencji standardowej dla autora rozrywkowej historyjki, która bawiąc uczy - o honorze i oddaniu pracy, o uczciwości i bezinteresownej pomocy. 

Od momentu wydania pierwszego zeszytu z przygodami królika-samuraja, Sakai rozwinął się rysunkowo. Robił to jednak stopniowo i powoli - w taki sposób, aby czytelnik czuł, że wciąż należy do tego samego świata. I choć w związku z tym zmiany w kresce nie są zbyt wyczuwalne, to w omawianym tomie jest kilka scen, które robią wielkie wrażenie. Dla równowagi, znaleźć tu można ledwie nakreśloną szkicowo i nieco prześmiewczą historyjkę o skunksie. Jej współpomysłodawcą był inny twórca komiksu – Sergio Aragones. 

Usagi Yojimbo wciąż trzyma poziom. Trzydzieści lat po ukazaniu się pierwszego tomu to nadal świetna i wciągająca opowieść dla dużych i małych. Wszystkim, którzy narzekali na średni poziom poprzednich odcinków (byli tacy?), "Dwieście posążków Jizo" powinno przywrócić wiarę w ten serial.

"Usagi Yojimbo: Dwieście posążków Jizo". Autor: Stan Sakai. Tłumaczenie: Jarosław Grzędowicz. Wydawca: Egmont Polska, Warszawa 2016.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep wydawcy, Sklep. Gildia.pl

Okres krakowski/ First weeks - Anna Krztoń

Komiksy krztoniowe to seria niezależnych, wydawanych własnym sumptem komiksów autorstwa Anny Krztoń. Dwa z nich – „Okres krakowski” i „First weeks” to obyczajowe historie, opisujące różnego rodzaju perypetie skorej do przeprowadzek autorki. 

Pierwszy dotyczy życia w Krakowie, do którego Anna Krztoń przeprowadziła się po sześciu latach mieszkania w Katowicach, drugi natomiast zasadza się na jej przenosinach do Warszawy. Oba albumy dotykają tematu oswajania obcej przestrzeni, ale na szczęście na różne sposoby. 

„Okres krakowski” to ciąg scen komiksowych ujętych w serie kadrów bądź całostronicowych obrazków, składających się na porządny, humorystyczny pamiętnik autorki. Krztoń w umiejętny sposób spisuje spotkania ze znajomymi, problemy z cerą wywołane krakowskim powietrzem... Jest tu trochę codzienności tramwajowej, dużo o tamtejszych gołębiach, sporo o najciekawszych miejscach miasta. Autorka opisuje również swoje kontakty z krakowskim środowiskiem komiksiarzy – w gościnnych występach pojawiają się tu np. redaktorzy zina Mydło czy Jakub Dębski, znany pod pseudonimem Dem. W komiksie dominuje radosny klimat. Jak zresztą wspomina sama autorka, przeprowadzka do Krakowa była dla niej niczym haust nie do końca świeżego powietrza i odreagowanie wcześniejszych katowickich niepowodzeń. 

„First weeks” ma nieco inny charakter – ten niewielkich rozmiarów album jest raczej zbiorem impresji z Warszawy, o której Krztoń pisze, że jest największym miastem, w jakim kiedykolwiek żyła. Między innymi w związku z tym w komiksie dominują dwustronicowe rysunki, przedstawiające widoki z okna, miejskie plenery. Autorka jest tu wyraźnie zagubiona, oswajająca się z rzeczywistością – w końcu są to jej pierwsze tygodnie pobytu w stolicy. 

Komiks warszawski, podobnie jak krakowski jest czarno-biały. Na tym jednak podobieństwa się kończą. Próżno szukać tu zabawnych, szybkich historyjek i wesołych przygód. Co więcej, autorka zdecydowała się na wydanie tego komiksu w języku angielskim, co jest zabiegiem bardzo praktycznym – takie dzieło łatwiej jest sprzedać na różnego rodzaju światowych festiwalach komiksu niezależnego. 

"Okres krakowski" swą premierę miał podczas Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi w 2015 roku, ale już wcześniej (od marca) ukazywał się na stronie internetowej PROwincji, zaś "First weeks" powstał na przestrzeni kilku tygodni minionej jesieni, a debiutował na wrocławskich Złotych Kurczakach.  

Mimo różnic formalnych, oba komiksy łączy szczerość przekazu i niezwykle umiejętne posługiwanie się komiksowym językiem. Nie każdy potrafi opowiadać komiksem o swoim życiu. Anna Krztoń robi to wyśmienicie. 

"Okres krakowski", "First weeks". Scenariusz i rysunki: Anna Krztoń. Kontakt: www.anna.krzton.com. FB: komiksy krztoniowe.

5. Krakowski Festiwal Komiksu - program

5. Krakowski Festiwal Komiksu - wydarzenie skierowane do miłośników opowieści obrazkowych odbędzie się w dniach 18-20 marca 2016 r. w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Rajskiej 12 w Krakowie.

Piątek 18.03

18:00 Otwarcie wystawy „Komiks i okolice” ze zbiorów Wojciecha Jamy (Hol Główny MOS)
18:30 Panel dyskusyjny na temat utworzenia w Krakowie Muzeum Komiksu; prow. Artur Wabik (Arteteka, I p.)
19:30 Otwarcie wystawy „Salon kąpielowy” (Galeria Łazienka, ul. Basztowa 4/1)  

Sobota 19.03
10:00 - 11:30  Warsztaty komiksowe dla dzieci; prow. Jędrzej Chojnacki, Michał Jankowski (Arteteka, II p.)
11:30 - 13:00  Warsztaty komiksowe dla dzieci; prow. Rafał Szłapa (II p.)
12:00 - 16:00 Superhero Live Painting - malowanie na żywo komiksowego bohatera; Simeon Genew (Arteteka, parter)
10:00 - 10:45 Od zera do bohatera - opowieść o komiksie „Bler”; Rafał Szłapa (I p.)
10:45 - 11:30 Dem; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
11:30 - 13:00 Jak zachęcić nowych odbiorców do czytania komiksów? - konferencja vlogerów i blogerów; Adam Antolski (UncleMroowa), Damian Maksymowicz (Damex), Wojciech Nelec (Kelen), Dominik Nowicki (Undercik), Oskar Rogowski (Komiksomaniak616), Łukasz Stelmach (Ichabod), Joachim Tumanowicz (Szafa z Komiksami), prow. Krzysztof Tymczyński (Arteteka, I p.)
13:00 - 14:00 Blast from the past! Początki komiksu superbohaterskiego nad Wisłą - spotkanie wspominkowe z Marcinem Rusteckim i Arkiem Wróblewskim z TM-Semic. (Arteteka, I p.)
13:00 - 15:00 Nicolas Griviel; przegląd portfolio artystów (Arteteka III p. - „akwarium”, obowiązują zapisy)
14:30 - 15:30 Jakub Rebelka; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
15.00 - 16:00 Dzieła sztuki i artyści w komiksie; Witold Tkaczyk (Arteteka, II p.)
16:00 - 17:00 Krzysztof Gawronkiewicz; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
17:30 - 18:30 Grażyna Foltyn-Kasprzak (Graza) i Zbigniew Kasprzak (KAS); spotkanie  autorskie (Arteteka, I p.)
18:30 - 20:00 Bitwa komiksowa (Arteteka, I p.)

Niedziela 20.03
10:00 - 11:30 III Warsztaty komiksu dla dzieci; prow. Berenika Kołomycka (Arteteka, II p.)
11:30 - 13:00 IV Warsztaty komiksu dla dzieci; prow. Jędrzej Chojnacki, Michał Jankowski (Arteteka, II p.)
11:30 - 12:30 Katarzyna Niemczyk; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
12:30 - 13:30 Daniel Grzeszkiewicz, Marcin Rustecki, Dominik Szcześniak; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
13:00 - 15:00 Nicolas Griviel; przegląd portfolio artystów (Arteteka III p. - „akwarium”, obowiązują zapisy)
13:30 - 14:30 Tomasz Leśniak, Rafał Skarżycki; spotkanie autorskie (I p.)
14:30 - 15:30 Jacek Świdziński; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.)
15:30 – 16:30 Nicolas Wild; spotkanie autorskie (Arteteka, I p.) 

PRELEKCJE 

Sobota 19.03
13:30 - 14:30 Człowiek Psawarka - najgłupsze pomysły na superbohaterów; Joachim Tumanowicz (Szafa z Komiksami) (Arteteka III p.)
15:00 - 16:00 Batman z Zur-En-Arrh?! Bat-radia?! Szatan?! czyli Mroczny Rycerz Granta Morrisona; Adam Antolski (UncleMroowa) i Wojciech Nelec (Kelen) (Arteteka, III p.)
16:30 - 17:30 Prelekcja mangowa Pawła Dybały z wydawnictwa JPF (III p.)

Niedziela 20.03
12:00 - 13:00 Pradziadkowie superludzi - zamaskowani obrońcy sprawiedliwości przed narodzinami Supermana; Rafał Kołsut (Arteteka, III p.)
13:30 - 14:30 Historie o bohaterach drugiej ligi Marvela, które mogły komuś umknąć (Runaways, Moon Knight, Squirrel Girl itp.); Oskar Rogowski (Komiksomaniak616)
(Arteteka, III p.)
15:00 - 16:00 Od Red Circle po Gold Key: mniej znane uniwersa pełne superherosów; Krzysztof Tymczyński (Arteteka, III p.)

POKAZY FILMÓW

Sobota 19.03
10:00 - Dzień wron - Le jour des corneilles
11:35 – Ojciec Frimas - Le Pere Frimas
12:05 – Pod kora cisza - Le Silence sous l'écorce
12:15 – Maly wampir Kali - Kali le petit vampire

Niedziela 20.03
10:00 - Aya z Yopougon - AYA DE YOPOUGON
11:25 – Ojciec Frimas - Le Pere Frimas
11:55 – Pod kora cisza - Le Silence sous l'écorce
12:05 – Maly wampir Kali - Kali le petit vampire

Tutaj - McGuire

„Tutaj” Richarda McGuire’a to komiks, którego się nie czyta, a doświadcza. Już sama forma wydania zapowiada coś nietypowego: zamiast twardej oprawy, solidne pudełko. W miejscu  dwustronnie zadrukowanych i zszytych kartek – mnóstwo luźnych plansz. A do tego instrukcja obsługi. Po co to wszystko? 

McGuire swoim „Tutaj” zadebiutował w 1989 roku w magazynie „Raw” Arta Spiegelmana. Wtedy jeszcze forma tego komiksu nie była tak rozbuchana i zamykała się na czterech czarno-białych planszach.  Po 25 latach McGuire oddał czytelnikom rozszerzoną wersję swojego komiksu, która z miejsca stała się hitem wśród krytyków, szukających nowych rozwiązań formalnych w komiksowym medium. W 2014 roku został nominowany do Eisnera. W tym roku zdobył laur na Festiwalu Komiksu w  Angouleme. 

To jest jeden z tych komiksów, które się zapamiętuje. Eksperyment jest w nim związany z pojęciem pamięci – o miejscu, jego przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. To miejsce – tytułowe tutaj – stanowi meritum albumu McGuire’a. Na tytułowej planszy czytelnik widzi wnętrze pokoju z kominkiem, kanapą, oknem i podpisem w lewym górnym rogu: 2014. Na kolejnych planszach ta data się zmienia, nie zmienia się natomiast ujęcie. To wciąż ten sam pokój, to samo miejsce, niezależnie od tego czy jest rok 1870, 2313, czy 3 miliardy lat przed naszą erą. McGuire pokazuje jak miejsce powstawało, jak budowany był dom, którego ściany widzimy i jak kiedyś chadzały tędy dinozaury. W jednej przestrzeni sięga do przeróżnych czasów, ukazując ludzi obcujących z miejscem i ich wyrwane z kontekstu perypetie. Niektórzy z jego bohaterów, zamieszkujący miejsce, stwierdzają z całkowitą pewnością, że „od lat się nie zmienia”, że „zawsze tak jest i już”. Tymczasem autor pokazuje, że pewne stwierdzenia i przekonania mają rację bytu tylko w krótkich ramach czasowych. 

Ta niestandardowa narracja wydaje się być pomysłem bardzo karkołomnym, a jednak komiks wciąga bez reszty. McGuire na jednej planszy skacze między latami, równolegle ustawiając obok siebie różne scenki rodzajowe. W każdym kącie, w każdym fragmencie tego miejsca ukryte są historie. Setki historii, które czytelnik może odczytywać zarówno zgodnie z intencjami autora, jak również w ustalonej przez siebie konfiguracji. 

W oryginalnym wydaniu komiks został wydany standardowo, jako książka. Pomysł na polską edycję, wyrażający się w oddaniu czytelnikowi możliwości operowania narracją, został pobłogosławiony przez autora. W związku z tym, plansze można układać według własnego uznania i odkrywać kolejne możliwości odczytania „Tutaj”. Warto jednak pamiętać o tym pierwotnym ciągu plansz, wyznaczonym przez twórcę. Nie jest bowiem tak, że absolutnie wszystkie plansze można czytać w oderwaniu od siebie – niektóre z nich tworzą zwarte sytuacje, których odczytanie wydaje się być możliwe jedynie w oryginalnej kolejności. Choć oczywiście mogę się mylić – bo „Tutaj” to komiks, który zapewne potrafi zrobić czytelnikowi psikusa. 

Album McGuire’a to rzecz niesłychanie wciągająca, otwierająca oczy i pielęgnująca pamięć o miejscu. Aplauz krytyków – w pełni zasłużony. Deszcz nagród, jaki na niego spadł – uzasadniony. To komiks dla ludzi, którzy poszukują i nie zamykają się w ciasnych ramkach standardowej formy. Niesamowite i jedyne w swoim rodzaju doświadczenie, pochłaniające bez reszty (i powodujące eksplozję mózgów słynnych twórców komiksowych, np. Chrisa Ware’a, autora równie ciekawego albumu „Jimmy Corrigan., the Smartest Kid on Earth”).

"Tutaj". Autor: Richard McGuire. Tłumaczenie: Krzysztof Uliszewski. Wydawca: Wydawnictwo Komiksowe/ Prószyński i S-Ka, Warszawa 2016.

Komiks można nabyć TUTAJ: Sklep Gildia.pl

Konkwistador - Dufaux/ Xavier

Duet Jean Dufaux i Philippe Xavier póki co znany jest polskim czytelnikom z koncertowego zarżnięcia tematu krucjat we wstrzymanej jakiś czas temu serii Wydawnictwa Komiksowego. W "Konkwistadorze" autorzy wzięli na tapetę inny okres historyczny - równie barwny i będący głęboką studnią ciekawych opowieści: podbój Meksyku i walkę o złoto miasta Tenochtitlan w pojedynku między Hernanem Cortezem a cesarzem Montezumą.

Już pierwsze strony tego tytułu zdradzają metodę scenarzysty. Dufaux ponownie transferuje prototypy bohaterów ze swoich wcześniejszych komiksów, ubierając ich w nowe wdzianka i zmieniając imiona stosownie do epoki i panującego klimatu. Korzysta z wypracowanego przez siebie szablonu tworzenia scen komiksowych, gra na utartych schematach dramaturgicznych i sprawia wrażenie scenariuszowego reproduktora, tworzącego nowe teksty szybko i według równania matematycznego. I choć po raz kolejny zdradza swój warsztat, to "Konkwistadora" czyta się nadzwyczaj przyjemnie. 

Poza wprowadzeniem, nadającym serialowi aurę tajemniczości oraz momentami, ukazującymi stosunki dyplomatyczne między Montezumą a Cortezem, komiks skupia się na świętokradczej misji drużyny wybrańców. Stereotypowi bohaterowie (osiłek, hultaj-znachor, ksiądz, przystojniak oraz piękna i niebezpieczna w jednym) podstępem wykradają złoto ze skarbca Montezumy. Worki z precjozami mają ugruntować pozycję Corteza. Problem w tym, że zaślepieni żądzą bogactwa bohaterowie zabierają ze skarbca coś, czego nie powinni nawet dotykać. Tym samym budzą starożytną, niszczycielską moc. Dufaux centralnym punktem opowieści uczynił pościg za złodziejami i towarzyszącą mu rzeź. Trup ściele się gęsto, a sentymenty odchodzą na bok. 

Scenariusz, choć pisany od linijki, jest klimatyczny i wyłamuje się ze standardów, obecnych w europejskich produkcyjniakach. Rysunki przykuwają oko głównie wtedy, gdy Xavier poświęca się skrupulatnemu oddaniu plenerów i budynków. Tętniąca życiem dżungla, opuszczone świątynie, imponujące miasto Tenochtitlan, rozbite statki - wszystko to rzeczywiście wygląda interesująco, w czym również zasługa kolorysty Jeana-Jacquesa Chagnauda, który dość umiejętnie posługuje się paletą barw.

Nad "Konkwistadorem" dość wyraźnie unosi się zapach wtórności. Lecz nie dla pragnących oryginalnych fabuł ten komiks został stworzony. Album Dufaux i Xaviera zadowoli tych czytelników, którzy lubią czytać historie oparte na faktach z dodanym pierwiastkiem nadprzyrodzonym i nie mają problemu z tym, że "to już było". Solidna, rozrywkowa lektura. 

"Konkwistador (tom 1 i 2)". Scenariusz: Jean Dufaux. Rysunki: Philippe Xavier. Kolor: Jean-Jacques Chagnaud. Tłumaczenie: Jakub Syty. Wydawca: Sideca, Warszawa 2015.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep. Gildia.pl

Chew: Delicje deserowe - Layman/ Guillory

„Delicje deserowe” - trzeci tom serialu Johna Laymana i Roberta Guillory - to komiks trochę sensacyjny, trochę romantyczny, a trochę kulinarny. Czyli wszystko po staremu. Nie zmienia się również poziom serwowanej przez autorów opowieści - jest dowcipnie, drastycznie, przygodowo, sensacyjnie i mięsiście. 

To smaczne danie przyrządzone przez niezwykle płodny duet skupia się na postaci agenta federalnego Tony'ego Chu, który pracuje w Amerykańskiej Agencji do spraw żywności i leków i jest cybopatą. Co to oznacza? Ano ni mniej ni więcej to, że Tony posiada moc, która po ugryzieniu na przykład jabłka pozwala mu z całą pewnością stwierdzić skąd to jabłko pochodzi i czym było pryskane. Odczuwanie poprzez zjadanie. Rzecz całkiem przydatna i niezwykle ważny element codziennego żywienia. Są jednak momenty, kiedy Tony z racji wykonywanego zawodu musi korzystać ze swoich umiejętności, by przyspieszyć jakieś śledztwo. Wtedy nie gryzie już owoców. By zobaczyć w swojej głowie kto zabił psa sąsiada, kosztuje tegoż psa. Jeśli chce wyjaśnić sprawę rozkładającego się trupa, przekąsza jego palucha... Warto tu dopowiedzieć, że wbrew pozorom komiks nie jest obrzydliwy. To sensacyjna komedia, bogata w świetne dialogi i niezmiennie od trzech tomów trzymająca poziom. Jej największa wartość tkwi w bohaterach – obok zdecydowanie niekonwencjonalnego Tony’ego, mamy tu na przykład jego partnera Johna Colby’ego, który jest pół-człowiekiem pół-terminatorem. Z kolei obiektem westchnień tytułowego bohatera jest Amelia Mintz – saboskryberka – czyli osoba, która pisze o jedzeniu w taki sposób, że czytając jej kulinarne recenzje, możemy poczuć ich smak. Naprawdę niesamowita galeria postaci.

„Delicje deserowe” to między innymi wizyta bohaterów w pewnym ekskluzywnym klubie smakosza, gdzie podawane są bardzo wykwintne i nielegalne dania mięsne oraz powrót znanego z poprzednich tomów kurczaka Poyo. Dość istotną rolę w omawianym tomie odgrywa także pewien czarny charakter, znany z poprzednich tomów. Fabuła jest sprawnie pchana przez Laymana do przodu, a rysunki - nawet jeśli nie jest się fanem kanciastej, cartoonowej kreski Roba Guillory - stanowią odpowiednią równowagę dla nieraz drastycznych treści.  

Autorzy jawnie nawiązują do filmów Quentina Tarantino, mniej jawnie do serialu "The Wire", a fabularnymi twistami spokojnie mogliby obdzielić kilka seriali telewizyjnych.Ta seria sprawdzi się u tych, którzy lubią wchłonąć przed snem dobry kryminał, a po zmroku powydziwiać w kuchni. Koneserom "Chew" tego komiksu nie trzeba polecać. Tym, którzy jeszcze nie mieli przyjemności a pragną zapoznać się z tą krwistą historią, życzę bon appetit. Kolejny tom lada chwila zawita na księgarskie półki.

"Chew (3): Delicje deserowe". Scenariusz: John Layman. Rysunki i kolor: Rob Guillory. Pmoc przy kolorach: Steven Strubble. Tłumaczenie: Robert Lipski. Wydawca: Mucha Comics, Warszawa 2015.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep wydawcy, Sklep. Gildia.pl

Superman/ Batman: Wrogowie publiczni - Loeb/ McGuinness

Fani duetu Loeb/ Sale nie będą wniebowzięci. Ci rozumiejący się bez słów twórcy, autorzy takich hitów jak "Batman: Długie Halloween", "Batman: Mroczne zwycięstwo", "Superman: Na wszystkie pory roku", czy "Catwoman: Rzymskie wakacje" w świeżo wydanym albumie wydawnictwa Egmont mają dla siebie jedynie dwie strony wstępu. Dobre i to! 

Ten scalany przez lata związek zostaje rozbity przez Eda McGuinnessa - rysownika, który zasłynął pracą nad takimi tytułami, jak "Deadpool" czy "Vampirella". Ci sami fani nie powinni jednak specjalnie narzekać - połowa ich ukochanego duetu spisuje się na łamach "Wrogów publicznych" na tyle dobrze, że "tego trzeciego" można spokojnie zaakceptować.

Intryga należy do tych poważniejszych z kilku powodów. Po pierwsze, pojawiają się nowe poszlaki w sprawie zabójcy rodziców Bruce'a Wayne'a. Po drugie, do Ziemi zbliża się wielki meteor pochodzący z Kryptonu. Po trzecie: prezydentem Stanów Zjednoczonych jest Lex Luthor. I wreszcie po czwarte, bohaterów, tych pozytywnych, nawiedza Superman z przyszłości. Lekko posiwiały jegomość ma dla współczesnych obrońców Gotham i Metropolis jedno przesłanie: "Nie róbcie tego!" Ale czego?

Naturalnym jest, że w świecie, w którym najwyższą władzę sprawuje Lex Luthor - zagorzały przeciwnik gościa z wielkim "S" na klacie - Superman i Batman stają się tytułowymi wrogami publicznymi. Loeb serią efektownych scen wysyła za nimi dość pokaźną grupkę superłotrów. Lecz ponad wszystko stara się te wszystkie widowiskowe (dzięki McGuinnessowi) pojedynki wyposażyć w coś więcej. Tym czymś jest dominująca w komiksie relacja między Clarkiem Kentem (zwanym Supermanem) a Bruce'm Wayne'm (Batmanem, proszę państwa). Loeb rozpisał praktycznie cały scenariusz na dwa głosy, na sąsiadujących kadrach oddając do dyspozycji bohaterów wylewne ramki narracyjne. Obawiam się, że w innych rękach ten zabieg okazałby się fiaskiem. W ujęciu Loeba sprawdza się całkiem nieźle i jest gwarantem zarówno zbawczego humoru, jak i smutnego patosu. 

Prosta kreska McGuinnessa (z dopracowanym drugim planem) bardzo pasuje do tej dość typowej dla Loeba i stworzonej według jego standardów historii. "Wrogowie publiczni" to lektura obowiązkowa zarówno dla tych, których elektryzuje relacja Superman/ Batman, jak i dla fanów pisaniny Jepha Loeba. Relacja ukazana jest nieźle. Scenarzysta? W dobrej formie. Co będzie dalej? Zobaczymy. Na najbliższe miesiące polski edytor zapowiedział kolejne tomy tej historii, zatytułowane "Supergirl" (premiera 16 marca) i "Władza absolutna". Jedynka wyznaczyła pewien poziom. Czy dwójka i trójka dorównają?

"Superman/Batman: Wrogowie publiczni". Scenariusz: Jeph Loeb. Rysunki: Ed McGuinness, Tim Sale. Tusz. Dexter Vines. Kolor: Dave Stewart, Mike Chiarello. Tłumaczenie: Jakub Syty. Wydawca: Egmont Polska, Warszawa 2016.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep wydawcy, Sklep. Gildia. pl

Drugie pokolenie - Kichka

Kiedy Art Spiegelman opisał jak jego ojciec Władek krwawił historią, otworzył komiksowi jako medium drogę do opowiadania poważnych historii w sposób daleki od utożsamianej z nim naiwnej konwencji. Jego „Maus” – historia polskiego Żyda ocalałego z Holocaustu – to dziś wielokrotnie nagradzana klasyka światowego komiksu, napisana w sposób bardzo prosty i przejmujący i wzbudzająca kontrowersje wśród tych, którzy historię traktują w kategoriach czerni i bieli. Wspominam o tym komiksie nie bez powodu. „Maus” to pierwsza nasuwająca się na myśl inspiracja autora komiksu „Drugie pokolenie” - Michela Kichki. On również podjął się omówienia trudnego tematu Holokaustu, stawiając na relację ojciec – syn. Lecz w odróżnieniu od Spiegelmana, postanowił na nowo odczytać przeszłość i teraźniejszość, ukazując traumę drugiego pokolenia z powagą, ale i humorem. 

We wstępie do polskiego wydania Kichka napisał: „Każde drugie pokolenie – zarówno dzieci ofiar, jak i dzieci oprawców – musiało zmierzyć się z przeszłością swoich rodziców i dziadków”. I przez 100 stron omawianego albumu Kichka mierzy się z tematem, opowiadając historię Belga, który dowiaduje się, że jest również Żydem, a z pochodzenia także Polakiem i którego ojciec jest „świadkiem, który przeżył”. W obozach koncentracyjnych musiał patrzeć na śmierć najbliższych, ale przetrwał. Wrócił do Belgii i założył rodzinę. Michel Kichka pokazuje stosunek swojego ojca do Shoah na przestrzeni czasu – począwszy od wyparcia tej tragedii, poprzez ciągłe i głośne pielęgnowanie pamięci o niej, aż po niemal montypythonowski dystans i "kontrowersyjne" dowcipy. Ojciec autora z ofiary Holocaustu staje się na łamach komiksu tego Holocaustu bohaterem. Dzieje się tak dopiero, gdy rodzinę Kichków dotyka tragedia, która odryglowuje wrota do ran przeszłości. Cichy były więzień obozu zmienia się w rozchwytywanego przez wszystkich przewodnika po Auschwitz, pielęgnującego pamięć poprzez liczne wystąpienia, książki, artykuły. 

„Drugie pokolenie” to portret człowieka, który stworzył sobie swoją własną historię. Niepotrzebne mu na półce żadne książki poza tymi, które sam napisał, a przeżycia innych, którzy ocaleli z zagłady nie mają do jego przeżyć startu - choćby dlatego, że zajmują mniej papieru. W jego świecie miarą wszystkiego jest jego własne cierpienie. „Drugie pokolenie” traktuje również o jego synu, który dorastał z jego upiorami i którego każdy dziecięcy sukces odczytywany był przez ojca jako utarcie nosa Hitlerowi. 

Adolf i jego świta pojawiają się zresztą na drugim planie w zabawnych karykaturalnych kadrach. Groteskowa kreska sprawdza się wyśmienicie nie tylko w tych scenach, ale i całym komiksie. W kwestii kompozycji i narracji obrazami Kichka radzi sobie wyśmienicie. Na łamach albumu dość często zresztą poruszana jest tematyka jego fascynacji rysunkiem - czy to w kontekście jego studiów (architektura), czy fascynacji (plakaty z Gastonem na ścianie, okładka "Mausa" w pracowni). Dodatkowo, krótki epilog prezentuje przygotowania autora do rysowania komiksu.

W „Drugim pokoleniu” śmieją się z tego, z czego do tej pory śmiać się nie było wolno. Przede wszystkim jest to jednak komiks poruszający. Świetnie opowiedziany, porządnie narysowany, skupiony na małej, historycznej prawdzie. Warto!

"Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu". Autor: Michel Kichka. Przekład: Karolina Czerska. Wydawca: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Kraków 2015. Wydano z finansowym wsparciem Konsulatu Generalnego Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep. Gildia.pl

Kibicujemy (429)

Ósma wybiła! Tym, którzy jeszcze tego nie zrobili, zalecam wykonanie kilku banalnie prostych czynności celem zrobienia kawy, po czym zapraszam do kibicowania komiksiarzom! Mobilizowania ich do dalszej pracy i wymyślania pomysłów! Badania wykazały, że najlepszy dzień mają ci, którzy zawsze z rańca kibicują komiksiarzom. Kibicuj i Ty! 

Nie tak dawno temu kibicowaliśmy "Okresowi krakowskiemu". W tzw. międzyczasie Anna Krztoń nie próżnowała i już niebawem odbędzie się premiera jej najnowszej produkcji, zatytułowanej "First weeks". Z czym to się je, jak to wygląda i czy uprawnione jest nazywanie tego komiksu "okresem warszawskim"? O tym opowiada sama autorka:

Anna Krztoń: Mój nowy komiks oparty jest na wydarzeniach, które miały miejsce tej jesieni, na przestrzeni kilku tygodni. Chociaż chyba ciężko mówić tu o jakiś konkretnych wydarzeniach - historia powstała bardziej w efekcie przydługich spacerów i uczucia zagubienia, które może towarzyszyć osobie dopiero co przybyłej do dużego miasta.

Na początku listopada po raz kolejny się przeprowadziłam, tym razem do Warszawy. I chociaż obiecałam sobie, że nie będę robić żadnych „okresów warszawskich”, nie jestem w stanie nic poradzić na to, że moje otoczenie zawsze silnie wpływa na wszystko, co tworzę. Dodatkowo początek listopada to moment, w którym żadne duże miasto szczególnie nie poraża swoim urokiem. Zakotwiczyłam się na dłuższy czas na kanapie mojego brata - gdzieś pomiędzy ostatnimi stacjami metra - i stamtąd zaczęłam bardzo powoli przyswajać tę nową rzeczywistość. 

I tak naprawdę właśnie o tym jest ten komiks – o oswajaniu obcej przestrzeni.

W kwestii formalnej „First weeks” różni się w dwóch znaczących kwestiach od moich poprzednich krótkich form. Pomimo tego, że nadal trzymam się czerni i bieli, postawiłam na bardziej ekspresyjne i otwarte grafiki. Nie ma tutaj zamkniętych kadrów, dominują ilustracje zajmujące całe rozkładówki. Rysowałam to prawie bez szkiców, i bez konkretnego planu – na bieżąco, tak, jak przychodziły mi do głowy pomysły na kolejne strony.

Komiks jest w języku angielskim. I pewnie spora część moich kolejnych wydawnictw też będzie. Planuję do końca roku parę wyjazdów na zagraniczne zinefesty, więc postanowiłam nie mnożyć kosztów poprzez drukowanie wersji w dwóch językach, tylko pozostać przy angielskiej, która wydaje mi się bardziej uniwersalna.  

Ciąg dalszy nastąpi

Autorem grafiki tytułowej akcji społecznej "Kibicujemy komiksiarzom" jest Marcin Rustecki  

Nemo: Rzeka duchów - Moore/ O'Neill

„Nemo: Rzeka duchów” to kolejna odsłona odpryskowej serii z uniwersum Ligi Niezwykłych Dżentelmenów, czyli ekipy składającej się z postaci zaczerpniętych z literatury, filmów, komiksów i całego dorobku popkultury. Jednocześnie jest to ostatnia część trylogii (poprzednie to "Serce z lodu" i "Berlińskie róże") traktującej o dzielnej i nieustępliwej córce Kapitana Nemo – Janni. 

Na łamach „Rzeki duchów” Alan Moore i Kevin O’Neill opowiadają o ostatniej misji 80-letniej już bohaterki, która wyrusza w niebezpieczną wyprawę celem ostatecznego rozprawienia się z całkiem materialnymi duchami przeszłości. Jako, że jest to dzieło Alana Moore’a, nie mogło zabraknąć w nim licznych nawiązań i szalonych pomysłów, delikatnie przyprawionych szczyptą humoru. Najlepiej wychodzi angielskiemu scenarzyście połączenie „Dyktatora” Charliego Chaplina z III Rzeszą, wyrażające się we wspólnym nazistowsko-tomańskim przedsięwzięciu, które polega na dość cwanym zaatakowaniu Stanów Zjednoczonych. Moore umiejętnie wprowadza nowe postaci, a to korzystając z dorobku mitologii, a to znów sięgając do stworzeń chodzących po ziemi w czasach prehistorycznych. 

Ten komiks jest niezmiennie świetnie napisany, choć są momenty, w których można się nieco zagubić lub skonsternować – spotkać to może wszystkich, których oczytanie nie jest równe oczytaniu Moore’a. Ale do tego, że ciężko za nim nadążyć, brytyjski twórca zdążył już chyba wszystkich przyzwyczaić. Z drugiej strony, elokwencja i tropy pozostawiane przez mistrza mogą sprowokować łaknącego wiedzy czytelnika do poszukiwań informacji na temat znajdujących się w komiksie postaci i miejsc na własną rękę.

W „Rzece duchów” ponownie współpraca między Moorem a Kevinem O’Neillem układa się wzorowo. O'Neill nie wychodzi poza ramy, które ustalił w początkach serii. Trzyma się tego samego sposobu kadrowania i konsekwentnie komponuje plansze, które wciąż zadziwiają precyzją. Jak zwykle świetnie prezentują się kolory.

Fajerwerków w tym komiksie zbyt wielu nie ma, i niestety nie jest to pozycja na miarę oryginalnej „Ligi Niezwykłych Dżentelmenów”, w której Allan Quattermain działał wspólnie z Miną Harker, Niewidzialnym Człowiekiem i duetem dr Jekyll/ Mr. Hyde. Niemniej jednak, jako zwieńczenie trylogii prezentującej losy postaci, związanej z oryginalnym składem, prezentuje się całkiem ciekawie.

"Nemo - rzeka duchów". Scenariusz: Alan Moore. Rysunki: Kevin O'Neill. Tłumaczenie: Paulina Braiter. Wydawca: Egmont Polska, Warszawa 2015.

Komiks można nabyć tutaj: Sklep wydawcy, Sklep. Gildia.pl

JLA - Morrison/ Porter/ Dell

Zanim Peter Milligan rozpoczął pisanie wstępu do pierwszego zbiorczego wydania serii "The Invisibles", zadzwonił do jej scenarzysty, a jednocześnie swojego kumpla - Granta Morrisona - by poinformować o tym fakcie. Po chwili oczekiwania usłyszał sygnał faxu. Zamiast się rozłączyć, zaczął się w niego wsłuchiwać, wychwytując odgłosy i efekty nieprzystające do monotonnego pipczenia. Szepty, szumy, śmiechy... część z tych efektów rzekomo słyszał, inne wytworzyła jego wyobraźnia. Zapewne nieco wyolbrzymił, chcąc stworzyć tezę sprawnie budującą ramy pisanego przezeń wstępniaka. Ale przy okazji powiedział coś o Grancie Morrisonie i jego twórczości: dzięki cierpliwości, zaangażowaniu szarych komórek i wyobraźni, czytelnik jego komiksów może wychwycić coś więcej, niż prosty dźwięk słyszalny na samym początku. Dzieła Granta wołają o ich zgłębienie, a zgłębione dają odbiorcy ogromną satysfakcję. 

Choć powyższe przemyślenia Milligana spisane zostały w kontekście "The Invisibles", swobodnie można je przyłożyć do innych komiksów "szalonego Szkota", w których dane mu było swobodnie korzystać z bogatego zasobu ekscentrycznych pomysłów. Pozycje pokroju "Animal Mana" czy "Doom Patrol" to nieskrępowane redaktorską ingerencją popisy erudycji nietuzinkowego scenarzysty. Kiedy jednak pod koniec lat 90. ubiegłego wieku Morrison był kandydatem do przejęcia sterów nad warstwą tekstową flagowej serii uniwersum DC o przygodach najpopularniejszych bohaterów amerykańskiego komiksu zrzeszonych w Amerykańskiej Lidze Sprawiedliwości, wśród włodarzy wydawnictwa pojawiło się pytanie: Czy rzeczywiście ten ekscentryk jest odpowiednią osobą do tego zadania? Czy jego nietypowe pomysły będą pasowały do zeszytowego mainstreamu superbohaterskiego? Ostatecznie doszli do wniosku, że kandydat to zacny i odpowiedni. Dziś raczej nie żałują swojej decyzji.

"Amerykańska Liga Sprawiedliwości" w ujęciu Morrisona to naładowana akcją i niewymuszonym humorem, udana próba reanimowania serii o wspólnych przygodach Supermana, Batmana, Wonder Woman, Green Lanterna, Flasha, Marsjańskiego Łowcy Ludzi i Aquamana. Szkot niezwykle umiejętnie połączył swoje zamiłowanie do oryginalnych historii z hołdowaniem tradycjom, wypracowanym przez lata istnienia serii na rynku. W efekcie powstała historia, w której superbohaterskie nawalanki mają sens, dialogi między bohaterami trzymają się kupy i kipią humorem, a czarne charaktery pochodzą z najdalszych czeluści piekła, nieba i wszechświata.

Nieważne, czy wrogiem jest przybywający z kosmosu tajemniczy Hiperklan, czy upadli goście z niebios - Liga radzi sobie ze wszystkimi, efektowne walki podlewając lekkim dowcipem, a grupowe zwycięstwa okupując jednostkowymi tragediami. Morrison, mając świadomość rodowodu bohaterów wie, że nieodzowny patos należy równoważyć dystansem, w czym wydatnie pomagają rysunki. Howard Porter tworzy plansze na zasadzie kompozycyjnej eksplozji, zapełnia je efektownymi kadrami i żurnalowymi pozami. A wszystko to zalane pstrokatymi kolorami. Kiczowate grafiki i nietypowy scenariusz - to działa!   

Perełką w tym albumie jest odcinek, w którym rekrutacja nowego członka JLA zostaje zakłócona iście elseworldowskim zwrotem akcji. Dla takich zakończeń, jak ostatnia scena "Innych światów" warto ufać Grantowi Morrisonowi i dawać mu do odświeżenia kolejnych zakurzonych bohaterów.

Wertowanie pierwszego tomu "JLA" jest trochę jak milliganowskie wsłuchiwanie się w sygnał faxu. Wszystko wydaje się być tu proste, znajome i wtórne. Ale nie odkładajcie słuchawki. Wsłuchajcie się w to bzyczenie, a dostaniecie mnóstwo frajdy. Znacznie więcej, niż podczas lektury równolegle wydawanej w Polsce serii o Lidze pisanej przez Geoffa Johnsa, która do komiksu Morrisona nie ma porównania. 

"JLA: Amerykańska Liga Sprawiedliwości (tom 1)". Scenariusz: Grant Morrison. Rysunki: Howard Porter. Tusz: John Dell. Współpraca przy scenariuszu "Gwiezdnego ziarna": Mark Millar. Rysunki "Historie wyobrażone" i "Inne światy": Oscar Jimenez. Współpraca przy tuszu: Chip Wallace, Ken Branch, Anibal Rodriguez. Kolory: Pat Garrahy, John Kalisz, Tom J. McGraw. Tłumaczenie: Krzysztof Uliszewski. Wydawca: Egmont Polska, Warszawa 2016.

Komiks można kupić tutaj: Sklep wydawcy, Sklep. Gildia.pl

Comics that should happen - Kowalczuk

„Comics that should happen” to najnowsze dzieło Łukasza Kowalczuka. Ten 12-stronicowy, broszurowy komiks ważny jest głównie przez wzgląd na fakt, że został wydany przez autora własnym sumptem w naprawdę ważnej i istotnej sprawie. Cały zysk ze sprzedaży albumu został przeznaczony na konto Fundacji Pomorze Dzieciom. Zeszyt kosztował 10 złotych, ale jeśli ktoś chciał, mógł rzecz jasna rzucić więcej. 

Nakład limitowany do 55 sztuk. A co w środku? Zbiór okładek i pojedynczych plansz z komiksów, których nigdy nie było, bo nie powstały, ale według autora powstać powinny. 

Kowalczuk wziął na tapetę kilka tytułów, miksując je ze sobą i tworząc całkiem interesujące cross-overy. Na przykład Tarzan Holmes, łączący przygody gościa wychowanego przez małpy i słynnego detektywa. Świetna, czarno-biało-czerwona okładka i przykładowa plansza z komiksu, który nigdy nie powstał, ale przecież mógłby. Albo Maus Pit, czyli połączenie słynnego dzieła Arta Spiegelmana z mocnym Prison Pitem autorstwa Johnnego Ryana. Albo Samuraj Jack działający do spółki z Sędzią Dreddem... Jest jeszcze kilka przykładów nietypowych połączeń, które mogą stać się obiektem badań dociekliwych czytelników. Za dużo ich nie ma, bo objętość jest, jaka jest, ale robią bardzo pozytywne wrażenie.

Swobodna kreska Kowalczuka bardzo dobrze sprawdza się w tego rodzaju komiksowych fatamorganach, komiksach hipotetycznych. Hipokomiksach alternatywnych. Ogląda się to bardzo przyjemnie, a choć w samym komiksie czytania nie ma zbyt dużo, to pokaźnych rozmiarów lekturę dostajemy na ostatniej stronie okładki, gdzie Łukasz Kowalczuk wyjaśnia o co mu chodziło przy tworzeniu każdego z tych nigdy nie powstałych komiksów i dodaje kilka zdań od siebie na temat celu, dla którego ten zbiorek powstał. 

Wiadomo, że cel – pomoc jednemu z hospicjów – jest tu najważniejszy. Ale przy okazji, udało się Kowalczukowi stworzyć bardzo sympatyczny mini-zin. 

"Comics that should happen". Scenariusz i rysunki: Łukasz Kowalczuk. Wydał autor własnym sumptem.

Zapowiedzi 2016: kultura gniewu (część druga)

Na moment powracamy do zapowiedzi na rok 2016 - Szymon Holcman ujawnia kolejne tytuły.

Szymon Holcman: Pierwsza część naszych zapowiedzi była w miarę dokładna, bo wiemy co w pierwszych czterech miesiącach wydamy. Druga część, która poniżej, to lista tytułów, które powinny się ukazać w 2016 roku, ale jeszcze nie mamy konkretnych dat. Kolejność zasadniczo przypadkowa.

- "Dym" - nowy album Marcina Podolca stworzony wspólnie z dziennikarzem muzycznym Marcinem Flintem. Dziennikarz muzyczny był tu jak najbardziej na miejscu, bo nowy komiks twórcy "Fugazi Music Club" to... graficzny wywiad z Pablopavo! Marcin z Marcinem łączą w nim komiks z biografią, z impresjami wokół tekstów piosenek. Absolutnie wyjątkowy komiks nie tylko dla fanów jednego z najpopularniejszych polskich muzyków.

"Love in Vain"

- "Love in Vain" - komiksowa biografia Roberta Johnsona, uznawanego za najwybitniejszego gitarzystę w historii muzyki.

Okładki zeszytowego "Osiedla Swoboda"

- "Osiedle Swoboda" - nie wznowienie, czwarte już, czarno-białych historii z "Produktu", ale w końcu zbiorcze wydanie 6 kolorowych zeszytów, które ukazywały się już po zniknięciu legendarnego magazynu z rynku. Czy trzeba jeszcze więcej dodawać?

- "Killing And Dying" (polski tytuł będzie inny) - w końcu nowy komiks Adriana Tomine, autora "Niedoskonałości"! Jeden z najgłośniejszych i najczęściej nagradzanych tytułów 2015 roku. Gorzkie, choć nie pozbawione poczucia humoru opowieści o współczesnym człowieku. Wybitna komiksowa literatura.

- "Przygody Stasia i złej nogi" - znakomity komiks jednego z najbardziej utalentowanych młodych polskich komiksiarzy. Rzecz publikowana była w sieci, w naszym wydaniu pojawią się dodatkowe treści. Uwielbiam ten komiks!

- "Jamilti and Other Stories" (polski tytuł będzie najprawdopodobniej inny) - zbiór opowiadań jednej z naszych ulubionych autorek: Rutu Modan.

- "Miasto psów" - pierwszy tom mrocznego fantasy od Jakuba Rebelki i Yohanna Radomskiego. Miłośnicy gatunku będą zachwyceni, a fani rysunków Rebelki bez końca wertować będą strony tego komiksu.

Strona tytułowa nowego komiksu Tomasza Samojlika

- "To nie jest las dla starych wilków" - nowy komiks Tomka Samojlika. To zbiór krótkich historii o leśnych zwierzętach, które ukazywały się m.in. w "Bicepsie". Tym razem wszystko w kolorze + materiał premierowy i dużo rodzynków.

- "Ranx" - zbiorcze wydanie wszystkich opowieści o legendarnym bohaterze stworzonym przez Liberatore. Do tej pory polski czytelnik znał go z pirackiego wydania z początku lat 90. Mroczna wizja przyszłości, pełna przemocy, zniszczenia i okrucieństwa od razu przypadła mu go gustu. Najwyższa więc pora przypomnieć o Ranxie i pokazać go nie we fragmencie tylko w pełnym spektrum.
- "Miś Zbyś 3" - obok komiksów Tomka Samojlika najpopularniejsza pozycja z naszej serii dla dzieci. Kolejne śledztwo zaprowadzi naszych bohaterów w kosmos. Nie będzie łatwo, szczególnie że w kosmosie nie słychać niczyich krzyków, a ciemna strona księżyca jest... ciemna.

A to oczywiście jeszcze nie wszystko, co planujemy!

Planom - zdradzonym i utajnionym - Ziniol kibicuje!