Magazyn komiksowy (1998-2018). Kontakt: ziniolzine@gmail.com

poniedziałek, 2 sierpnia 2010

"1940 Katyń. Zbrodnia na nieludzkiej ziemi"

Autor: Dominik Szcześniak

"1940 Katyń" to kolejna próba podejścia do tematu komiksu historycznego. Próba, która miała zostawić w tyle poprzednie tego typu wynalazki, specjalizujące się jedynie w ilustrowaniu historii szeregiem obrazków, nie dających się po połączeniu w żaden sposób sklasyfikować jako komiks. Próba, która - w oczekiwaniach czytelników - miała zbliżyć się do postrzegania komiksu historycznego przez pryzmat opowieści, posiadającej pełnokrwistych bohaterów, którą można przeczytać jednym tchem. Do tej próby zaangażowano cały sztab twórców: Witolda Tkaczyka i Tomasza Nowaka jako scenarzystów oraz Krzysztofa Gawronkiewicza, Jerzego Ozgę i Jacka Michalskiego w rolach rysowników. Niestety, wyszło jak zawsze.

Komiks został podzielony na trzy przeplatające się części - ukazanie życia obozowego polskich jeńców na podstawie "Wspomnień starobielskich" Józefa Czapskiego; poszukiwania zaginionych oficerów; oraz podejście rozliczeniowe w wykonaniu współczesnych: dziadka i wnuka. Ten bardzo dobry pomysł trójpodziału linii fabularnej został jednak rozwiązany w sposób bardzo niedobry. Oparty on bowiem został o narrację, która przytłacza akcję i powoduje, że świetni przecież rysownicy gubią się w tym, co mają rysować. Dostajemy sprawozdanie z historii - wspaniale, że podbarwione chociażby zagadnieniami z zakresu kultury (obiecujący początek z Broniewskim) - ale jednak jedynie sprawozdanie. Suche, podporządkowane podręcznikom, bez wystarczającej próby zainteresowania czytelnika. Album ten jest żmudną wędrówką przez kilkadziesiąt stron bez towarzystwa ze strony głównego bohatera, bez ścisku w gardle, który powinien pojawić się w tego rodzaju emocjonalnych tematach. Czy zatem chodziło jedynie o ukazanie istoty wydarzeń katyńskich? Jeśli tak, komiks wydaje się być zbędny, bo idea Katynia bardzo dobrze rozpracowana została w materiałach dodatkowych, zawierających teksty na temat zbrodni katyńskiej oraz bogaty materiał fotograficzny.


Scenarzyści za bardzo skupili się na historii, przez co uzyskali za mało komiksu. Rozumiem chęć jak najwierniejszego oddania rzeczywistości i drobiazgowego przywiązania do detalu, nie rozumiem jednak braku respektu dla zasad, jakimi rządzi się komiks. Ilość nazwisk i dat zgromadzonych w komiksie oraz materiałach dodatkowych jest mniej więcej równa, jednak znacznie lepiej czytało mi się tę drugą część albumu. Bo ona spełniała moje oczekiwania - dostałem porządnie napisane teksty historyczne. Część aspirująca do bycia komiksem tych oczekiwań nie spełniła.


Mogę pochwalić pomysł, nie śmiem pochwalić wykonania. Mogę ucieszyć się na widok powracającego Jerzego Ozgi, ale przemilczę doszczętnie przytłoczone tekstem plansze rysowane przez Krzysztofa Gawronkiewicza, sprawiające wrażenie, jakby był zupełnie bez formy.
Komiks "1940 Katyń" polecam fanom historii lub tym, którzy są ciekawi rysunków Jerzego Ozgi.


"1940 Katyń. Zbrodnia na nieludzkiej ziemi". Scenariusz: Witold Tkaczyk, Tomasz Nowak. Rysunki: Krzysztof Gawronkiewicz, Jerzy Ozga, Jacek Michalski. Wydawca: Zin Zin Press 2010

Zobacz również:
wywiad z Witoldem Tkaczykiem i Tomaszem Nowakiem, scenarzystami omówionego albumu.

Brak komentarzy: