RRY 2

Autor: Dominik Szcześniak

"Rry" to zin konwentowy - pierwszy numer ukazał się na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi, drugi zadebiutował na niedawnych Warszawskich Spotkaniach Komiksowych. Zanim przejdę do omówienia "dwójki", wypadałoby wyjaśnić kilka kwestii, które co prawda znane są hardkorowym czytelnikom zinów w Polsce, jednak dla przeciętnych odbiorców komiksów dostępnych w empikach stanowią czarną magię.

Za projektem "Rry" stoi Piotr Pruszczyński, wspomagany znacząco przez Piotra Machłajewskiego. Obaj Panowie przeszłość zinową mają niezwykle bogatą - pierwszy z nich działał w "Obstruktorze", drugi m.in. w "Eutanazji", czyli zinach, które funkcjonowały na scenie na przestrzeni minionych dziesięciu lat. Pruszczyński (prq) od pewnego czasu rysowanie komiksów porzucił, a jeśli już pojawia się gdziekolwiek w kontekście komiksowym, to jako wydawca, producent (zin "Pirat") bądź autor ilustracji. Machłajewski, od zawsze związany z "Ziniolem", swoje prace publikował i stara się publikować we wszelkiego rodzaju kserowanych specyfikach. "Rry", będąc również kserowanym zinem, stanowi spuściznę gazetek, które znikły w pewnym momencie z rynku. Przez niektórych określany jest mianem "przedsionka Ziniola".

I właśnie w związku z faktem, że "Ziniol" przez dłuższą część swojego żywota wychodził w postaci kseraka, do tej formy publikacji żywiłem mocno sentymentalny stosunek, a inicjatywom tego typu kibicowałem z zasady. Czasy jednak się zmieniły i nadszedł moment zrewidowania tego stanowiska. "Rry 2" okazuje się być najlepszym narzędziem ku temu.

36 stron, xero, kilkanaście krótkich form - oto "Rry 2". Wśród nich m.in. świetny, satyryczny Otoczak, bez zmian zakręcony i interpretowalny na wiele sposobów Machłajewski, świetny Michał Pruszczyński i trzymające poziom epizody "Kapitana Sheera" Marcina Podolca i Roberta Wyrzykowskiego. Prq postawił na przemieszanie prac weteranów z próbkami "młodych adeptów sztuki komiksu", dzięki czemu w jednym momencie można z szeroko rozdziawioną buzią cofnąć się w czasie, do roku '98, po czym powrócić do teraźniejszości i tę buzię z prędkością światła zamknąć, dziwiąc się światu. Otoczak, prq, Machłajewski - to stara gwardia, która z zinami się kojarzyła, kojarzy i zawsze będzie kojarzyć. Tkacz, Ponomarew, Wojciechowicz - to twórcy, których okres najintensywniejszego komiksowego kserowania ominął szerokim łukiem i którzy funkcjonować zaczęli już w zupełnie innych czasach. I z tymi czasami wydają się być bardziej kompatybilni. Toner kserokopiarki specjalnie ich nie przyciąga, natomiast internet przyzywa z otwartymi ramionami.

"Rry 2", być może zupełnie nieświadomie, wystawia kilka granic: pomiędzy komiksami, które zdają się być stworzone do ksero, bądź też utknęły na dobre w tej szufladce (Machłajewski, Otoczak) a komiksami, których publikacja w tak niszowych periodykach nie jest wskazana i których "sukces komercyjny" jest bardziej prawdopodobny w internecie (Podolec, Ponomarew). "Rry 2" daje również do myślenia w kwestii sensu wydawania takich publikacji - promocja autorów? Odpada. Zapewnienie im wysokiej jakości druku? W życiu. Sukces komercyjny producentów? Bez przesady... Pozostaje towarzyskość przedsięwzięcia - rzecz bezcenna, ale też nierozwojowa. Natomiast poprzez ową towarzyskość wyjaśniony zostaje tryb wydawniczy zina, który zyskuje wymiar gazetki komiksowej dla wtajemniczonych, dostępnej dwa razy w roku.

Podczas WSK wysypało się również kilka innych zinów/magazynów/periodyków, które tak prehistorycznych jak "Rry" konotacji nie posiadają i zdają się być przeglądem aktualnie tworzących autorów komiksów, których jeszcze dekadę temu nazywano by "kserobojami". I być może w tym momencie daje o sobie znać moje sentymentalne nastawienie, ale "Rry", będąc nawet takim łącznikiem między jednym stanem rzeczy a drugim, bije te pozostałe ziny na głowę. Jest szczere i robione bez żadnej ściemy. Bez ograniczania targetu do czytelników forum, bez pozowania na bycie czymś "progresywnym" i bez pogrążania się w coraz to bardziej niezrozumiałych formach, przy których komiksy Otoczaka, Machłajewskiego i Pałki to mistrzowstwo świata w czytelności przekazu.

Na początku recenzji wspomniałem, że dla przeciętnego empikowego czytelnika komiksów, ziny to czarna magia. "Rry 2" tego w żaden sposób nie zmieni, ale też nie jest to jego rolą. Jego rolą, podobnie jak zinów sprzed dekady, jest przyciągnięcie jedynie nielicznych odbiorców, których tego typu działalność fascynuje. A tacy zawsze się znajdą.


"Rry 2". Scenariusz i rysunki: Olaf Ciszak, Paweł Wojciechowicz, Ireneusz Mazurek, Jakub Grochola, Rafał Otoczak Tomczak, Mikołaj Tkacz, Jarek Kozłowski, Michał Pruszczyński, Piotr Machłajewski, Marcin Podolec, Robert Wyrzykowski, Marcin Ponomarew, Tomasz Kleszcz, Piotr Pruszczyński. Kontakt: rry_comics-zine.o2.pl